ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ–ਨੀ ਮੈਂ ਕਮਲੀ ਆਂ

ਹਾਜੀ ਲੋਕ ਮੱਕੇ ਨੂੰ ਜਾਂਦੇ ਮੇਰਾ ਰਾਂਝਾ ਮਾਹੀ ਮੱਕਾ। ਨੀ ਮੈਂ ਕਮਲੀ ਆਂ। ਮੈਂ ਤੇ ਮੰਗ ਰਾਂਝੇ ਦੀ ਹੋਈ ਮੇਰਾ ਬਾਬੁਲ ਕਰਦਾ ਧੱਕਾ। ਨੀ ਮੈਂ ਕਮਲੀ ਆਂ। ਵਿੱਚੇ ਹਾਜੀ ਵਿੱਚੇ ਗਾਜੀ ਵਿੱਚੇ ਚੋਰ ਉਚੱਕਾ। ਨੀ ਮੈਂ ਕਮਲੀ ਆਂ। ਹਾਜੀ ਲੋਕ ਮੱਕੇ ਨੂੰ ਜਾਂਦੇ ਮੇਰੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਨੌ ਸ਼ਹੁ ਮੱਕਾ ਨੀ ਮੈਂ ਕਮਲੀ ਆਂ। ਹਾਜੀ ਲੋਕ […]

ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ–ਨੀ ਮੈਂ ਕਮਲੀ ਆਂ Read More »

पञ्चभूतों के कौन कौन से गुण होते हैं

इस पृथ्वीपर (Earth) रहने वाली जितनी भी वस्तुयें हैं, वे सब-की-सब संक्षेप से पञ्चमहाभूत-स्वरूप (Five Elements-Constitution) हैं। इसी लिये मनीषी पुरूष उन सब को ‘सम’ (Equal) कहते हैं। आकाश (Ether), वायु (Air), अग्नि (Fire), जल (Water) और भूमि (Earth) – ये पञ्च महाभूत (Five Elements) हैं। आकाश से लेकर भूमि तक जो पञ्चमहाभूतों का क्रम

पञ्चभूतों के कौन कौन से गुण होते हैं Read More »

ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ–ਆਓ ਸਈਓ ਰਲ ਦਿਓ ਨੀ ਵਧਾਈ

ਆਓ ਸਈਓ ਰਲ ਦਿਓ ਨੀ ਵਧਾਈ। ਮੈਂ ਬਰ ਪਾਇਆ ਰਾਂਝਾ ਮਾਹੀ  ।ਟੇਕ। ਅੱਜ ਤਾਂ ਰੋਜ਼ ਮੁਬਾਰਕ ਚੜ੍ਹਿਆ, ਰਾਂਝਾ ਸਾਡੇ ਵਿਹੜੇ ਵੜਿਆ। ਹੱਥ ਖੁੱਡੀ ਮੋਢੇ ਕੰਬਲ ਧਰਿਆ, ਚਾਕਾਂ ਵਾਲੀ ਸ਼ਕਲ ਬਣਾਈ। ਆਓ ਸਈਓ ਰਲ ਦਿਓ ਨੀ ਵਧਾਈ, ਮੁਕਟ ਗਊਆਂ ਦੇ ਵਿਚ ਰੁਲਦਾ, ਜੰਗਲ ਜੂਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਰੁਲਦਾ। ਹੈ ਕੋਈ ਅੱਲਾ ਦੇ ਵੱਲ ਭੁਲਦਾ, ਅਸਲ ਹਕੀਕਤ ਖ਼ਬਰ

ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ–ਆਓ ਸਈਓ ਰਲ ਦਿਓ ਨੀ ਵਧਾਈ Read More »

ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ–ਆ ਮਿਲ ਯਾਰ ਸਾਰ ਲੈ ਮੇਰੀ

ਆ ਮਿਲ ਯਾਰ ਸਾਰ ਲੈ ਮੇਰੀ, ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਦੁੱਖਾਂ ਨੇ ਘੇਰੀ । ਅੰਦਰ ਖ਼ਵਾਬ ਵਿਛੋੜਾ ਹੋਇਆ, ਖ਼ਬਰ ਨਾ ਪੈਂਦੀ ਤੇਰੀ । ਸੁੰਞੀਂ ਬਨ ਵਿਚ ਲੁੱਟੀ ਸਾਈਆਂ, ਚੋਰ ਸ਼ੰਗ ਨੇ ਘੇਰੀ । ਮੁੱਲਾਂ ਕਾਜੀ ਰਾਹ ਬਤਾਵਣ, ਦੇਣ ਧਰਮ ਦੇ ਫੇਰੇ । ਇਹ ਤਾਂ ਠੱਗ ਨੇ ਜੱਗ ਤੇ ਝੀਵਰ, ਲਾਵਣ ਜਾਲ ਚੁਫੇਰੇ । ਕਰਮ ਸ਼ਰ੍ਹਾ ਦੇ ਧਰਮ

ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ–ਆ ਮਿਲ ਯਾਰ ਸਾਰ ਲੈ ਮੇਰੀ Read More »

ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ–ਆਪਣੇ ਸੰਗ ਰਲਾਈਂ ਪਿਆਰੇ

ਆਪਣੇ ਸੰਗ ਰਲਾਈ ਪਿਆਰੇ, ਆਪਣੇ ਸੰਗ ਰਲਾਈ । ਪਹਿਲੋਂ ਨੇਹੁੰ ਲਗਾਇਆ ਸੀ ਤੈਂ, ਆਪੇ ਚਾਈਂ ਚਾਈਂ । ਮੈਂ ਪਾਇਆ ਏ ਕਿ ਤੁੱਧ ਲਾਇਆ, ਆਪਣੀ ਓੜ ਨਿਭਾਈ । ਰਾਹ ਪਵਾਂ ਤਾਂ ਧਾੜੇ ਬੇਲੇ, ਜੰਗਲ ਲੱਖ ਬਲਾਈਂ । ਭੌਂਕਣ ਚੀਤੇ ਤੇ ਚੀਤਮਚਿੱਤੇ, ਭੌਂਕਣ ਕਰਨ ਅਦਾਈ । ਪਾਰ ਤੇਰੇ ਜਗਤਾਰ ਚੜ੍ਹਿਆ, ਕੰਢੇ ਲੱਖ ਬਲਾਈ । ਹੌਲ ਦਿਲੀ ਦਾ

ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ–ਆਪਣੇ ਸੰਗ ਰਲਾਈਂ ਪਿਆਰੇ Read More »

ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ–ਅਬ ਕਿਉਂ ਸਾਜਨ ਚਿਰ ਲਾਇਓ ਰੇ

ਅਬ ਕਿਉਂ ਸਾਜਨ ਚਿਰ ਲਾਇਓ ਰੇ।ਟੇਕ। ਐਸੀ ਮਨ ਮੇਂ ਆਈ ਕਾ, ਦੁੱਖ ਸੁੱਖ ਸਭ ਵੰਜਾਇਓ ਰੇ। ਹਾਰ ਸਿੰਗਾਰ ਕੋ ਆਗ ਲਗਾਊਂ, ਘਟ ਪਰ ਢਾਂਡ ਮਚਾਇਓ ਰੇ। ਸੁਣ ਕੇ ਗਿਆਨ ਕੀ ਐਸੀ ਬਾਤਾਂ, ਨਾਮ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਭੀ ਅਣਘਾਤਾਂ। ਕੋਇਲ ਵਾਂਗੂੰ ਕੂਕਾਂ ਆਤਾਂ, ਤੈਂ ਅਜੇ ਵੀ ਤਰਸ ਨਾ ਆਇਓ ਰੇ। ਮੁੱਲਾਂ ਇਸ਼ਕ ਨੇ ਬਾਂਗ ਦਿਵਾਈ, ਉਠ ਦੌੜਨ ਗੱਲ

ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ–ਅਬ ਕਿਉਂ ਸਾਜਨ ਚਿਰ ਲਾਇਓ ਰੇ Read More »

ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ–ਆਪਣਾ ਦੱਸ ਟਿਕਾਣਾ

ਆਪਣਾ ਦੱਸ ਟਿਕਾਣਾ, ਕਿਧਰੋਂ ਆਇਆ, ਕਿਧਰ ਜਾਣਾ । ਜਿਸ ਠਾਣੇ ਦਾ ਮਾਣ ਕਰੇਂ ਤੂੰ, ਉਹਨੇ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਨਾ ਜਾਣਾ । ਜੁਲਮ ਕਰੇਂ ਤੇ ਲੋਕ ਸਤਾਵੇਂ, ਕਸਬ ਫੜਿਉ ਲੁਟ ਖਾਣਾ । ਕਰ ਲੈ ਚਾਵੜ ਚਾਰ ਦਿਹਾੜੇ, ਓੜਕ ਤੂੰ ਉਠ ਜਾਣਾ । ਸ਼ਹਿਰ-ਖ਼ਮੋਸ਼ਾਂ ਦੇ ਚੱਲ ਵੱਸੀਏ, ਜਿਥੇ ਮੁਲਕ ਸਮਾਣਾ । ਭਰ ਭਰ ਪੂਰ ਲੰਘਾਵੇ ਡਾਢਾ, ਮਲਕ-ਉਲ-ਮੌਤ ਮੁਹਾਣਾ

ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ–ਆਪਣਾ ਦੱਸ ਟਿਕਾਣਾ Read More »

ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ–ਆ ਸੱਜਨ ਗਲ ਲੱਗ ਅਸਾਡੇ

ਆ ਸੱਜਣ ਗਲ ਲੱਗ ਅਸਾਡੇ, ਕੇਹਾ ਝੇੜਾ ਲਾਇਓ ਈ । ਟੇਕ। ਸੁੱਤਿਆਂ ਬੈਠਿਆਂ ਕੁਝ ਨਾ ਡਿੱਠਾ, ਜਾਗਦਿਆਂ ਸ਼ਹੁ ਪਾਇਓ ਈ । ਕੁੰਮ-ਬਿ-ਇਜ਼ਨੀ ਸ਼ਮਸ ਬੋਲੇ, ਉਲਟਾ ਕਰ ਲਟਾਕਾਇਓ ਈ । ਇਸ਼ਕਨ ਇਸ਼ਕਨ ਜੱਗ ਵਿਚ ਹੋਈਆਂ, ਦੇ ਦਿਲਾਸ ਬਿਠਾਇਓ ਈ । ਮੈਂ ਤੈਂ ਕਾਈ ਨਹੀਂ ਜੁਦਾਈ, ਫਿਰ ਕਿਉਂ ਆਪ ਛੁਪਾਇਓ ਈ । ਮੱਝੀਆਂ ਆਈਆਂ ਮਾਹੀ ਨਾ ਆਇਆ,

ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ–ਆ ਸੱਜਨ ਗਲ ਲੱਗ ਅਸਾਡੇ Read More »

ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ–ਉਲਟੇ ਹੋਰ ਜ਼ਮਾਨੇ ਆਏ

ਉਲਟੇ ਹੋਰ ਜ਼ਮਾਨੇ ਆਏ, ਤਾਂ ਮੈਂ ਭੇਦ ਸੱਜਣ ਦੇ ਪਾਏ ।ਟੇਕ। ਕਾਂ ਲਗੜਾਂ ਨਫ ਮਾਰਨ ਲੱਗੇ, ਚਿੜੀਆਂ ਜੁੱਰ ਢਾਏ। ਘੋੜੇ ਚੁਗਣ ਅਰੂੜੀਆਂ ਤੇ, ਗੱਦੋਂ ਖਵੇਦ ਪਵਾਏ। ਆਪਣਿਆਂ ਵਿਚ ਉਲਫਤ ਨਾਹੀਂ. ਕਿਆ ਚਾਚੇ ਕਿਆ ਤਾਏ। ਪਿਉ ਪੁੱਤਰਾਂ ਇਤ਼ਫਾਕ ਨਾ ਲਾਈ, ਧੀਆਂ ਨਾਲ ਨਾ ਮਾਏ। ਸੱਚਿਆਂ ਨਫ਼ ਪਏ ਮਿਲਦੇ ਧੱਕੇ, ਝੂਠੇ ਕੋਲ ਬਹਾਏ। ਅਗਲੇ ਹੋ ਕੰਗਾਲ ਬੈਠੇ.

ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ–ਉਲਟੇ ਹੋਰ ਜ਼ਮਾਨੇ ਆਏ Read More »

ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ–ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਦਿਲ ਜਾਨੀ ਪਿਆਰਿਆ

ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਦਿਲ ਜਾਨੀ ਪਿਆਰਿਆ, ਕੇਹਾ ਚੇਟਕ ਲਾਇਆ ਈ ।ਟੇਕ। ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਵਿਚ ਜ਼ਰਾ ਨਾ ਜੁਦਾਈ, ਸਾਥੋਂ ਆਪ ਛੁਪਾਇਆ ਈ। ਮੱਝੀ ਆਈਆਂ ਰਾਂਝਾ ਨਾ ਆਇਆ, ਬਿਰਹੋਂ ਫੂਕ ਡੁਲ੍ਹਾਇਆ ਈ। ਮੈਂ ਨੇੜੇ ਮੈਨੂੰ ਦੂਰ ਕਿਉਂ ਦਿਸਣਾ ਏਂ, ਸਾਥੋਂ ਆਪ ਛੁਪਾਇਆ ਈ । ਵਿਚ ਮਿਸਰ ਦੇ ਵਾਂਗ ਜੁਲੈਖਾ, ਘੁੰਘਟ  ਖੋਲ੍ਹ ਰੁਲਾਇਆ ਈ । ਸ਼ੌਹ ਬੁਲ੍ਹੇ ਦੇ ਸਿਰ

ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ–ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਦਿਲ ਜਾਨੀ ਪਿਆਰਿਆ Read More »

द्रौपदी के स्वयंवर में कौन कौन से राजा तथा राजकुमार आये थे

महाभारत के प्रथम खण्ड में धृष्टद्युम्न अपनी बहन द्रौपदी को उसके स्वयंवर में पधारे हुये राजा तथा राजकुमारों के नाम ज्ञात करवाता है। इन सभी नामों में आपको पाण्डवों के नाम नहीं मिलेंगे क्योंकि उस समय वो सभी से छिपकर क्षत्रियों का भाँति ना रहकर ब्राह्मण वेष धारण करके रहते थे। केवल श्री कृष्ण ही

द्रौपदी के स्वयंवर में कौन कौन से राजा तथा राजकुमार आये थे Read More »

महाभारत काल के जनपदों के नाम

महाभारत के तीसरे खण्ड में सञ्जय धृतराष्ट्र को भारत वर्ष के जनपद जो कि आधुनिक युग में जिला या District के नाम से जाने जाते हैं उनके बारे में बताते हैं। ये कहना यथार्थ होगा कि सम्भवतः उस समय जनपद का अर्थ जिला ना हो कर एक विशाल नगर के समान होता हो। पूर्ण विश्वास

महाभारत काल के जनपदों के नाम Read More »

महाभारत काल की मुख्य नदीयों के नाम

महाभारत के तीसरे खण्ड में सञ्जय धृतराष्ट्र को उस समय की मुख्य नदीयों के नाम बताते हैं। वे इस प्रकार हैं– गङ्गा, सिन्धु, सरस्वती, गोदावरी, नर्मदा, बाहुदा, महानदी, शतद्रू, चन्द्रभागा, महानदी, यमुना, दृषद्वती, विपाशा, विपापा, स्थूलबालुका, वेत्रवती, कृष्णवेणा, इरावती, वितस्ता, पयोष्णी, देविका, वेदस्मृता, वेदवती, त्रिदिवा, इक्षुला, कृमि, करीषिणी, चित्रवाहा, चित्रसेना, गोमती, धूतपापा, महानदी वन्दना, कौशिकी, त्रिदिवा,

महाभारत काल की मुख्य नदीयों के नाम Read More »

भगवान कृष्ण के विभिन्न नामों का अर्थ तथा व्युतपत्ति

महाभारत के तीसरे खण्ड में धृतराष्ट्र सञ्जय से श्री कृष्ण के नामों के अर्थ तथा व्युतपत्ति के बारे में पूछते हैं तो सञ्जय अपनी सृमिति से ही उन्हें कुछ नामों के बारे में बताते हैं– भगवान् समस्त प्राणियों के निवासस्थान हैं तथा वे सब भूतों में वास करते हैं, इस लिये ‘वसु’ हैं एवं देवताओं

भगवान कृष्ण के विभिन्न नामों का अर्थ तथा व्युतपत्ति Read More »

ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ–ਉੱਠ ਜਾਗ ਘੁਰਾੜੇ ਮਾਰ ਨਹੀਂ

ਉੱਠ ਜਾਗ ਘੁਰਾੜੇ ਮਾਰ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਸੌਣ ਤੇਰੇ ਦਰਕਾਰ ਨਹੀਂ। ਇਕ ਰੋਜ਼ ਜਹਾਨੋਂ ਜਾਣਾ ਏ, ਜਾ ਕਬਰੇ ਵਿਚ ਸਮਾਣਾ ਏ, ਤੇਰਾ ਗੋਸ਼ਤ ਕੀੜਿਆਂ ਖਾਣਾ ਏ, ਕਰ ਚੇਤਾ ਮਰਗ ਵਿਸਾਰ ਨਹੀਂ। ਤੇਰਾ ਸਾਹਾ ਨੇੜੇ ਆਇਆ ਏ, ਕੁਝ ਚੋਲੀ ਦਾਜ ਰੰਗਾਇਆ ਏ, ਕਿਉਂ ਆਪਣਾ ਆਪ ਵੰਜਾਇਆ ਏ, ਐ ਗਾਫ਼ਲ ਤੈਨੂੰ ਸਾਰ ਨਹੀਂ। ਤੂੰ ਸੁੱਤਿਆ ਉਮਰ ਵੰਜਾਈ ਏ,

ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ–ਉੱਠ ਜਾਗ ਘੁਰਾੜੇ ਮਾਰ ਨਹੀਂ Read More »

ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ–ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਨਵੀਉਂ ਨਵੀਂ ਬਹਾਰ

ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਨਵੀਉਂ ਨਵੀਂ ਬਹਾਰ। ਜਾਂ ਮੈਂ ਸਬਕ ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਪੜ੍ਹਿਆ, ਮਸਜਦ ਕੋਂਲੋਂ ਜੀਉੜਾ ਡਰਿਆ। ਡੇਰੇ ਜਾ ਠਾਕਰ ਦੇ ਵੜਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਵੱਜਦੇ ਨਾਦ ਹਜਾਰ। ਜਾਂ ਮੈਂ ਰਮਜ਼ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਪਾਈ, ਮੈਨਾ ਤੋਤਾ ਮਾਰ ਗਵਾਈ। ਅੰਦਰ ਬਾਹਰ ਹੋਈ ਸਫਾਈ, ਜਿੱਤ ਵਲ ਵੇਖਾ ਯਾਰੋ ਯਾਰ। ਹੀਰ ਰਾਂਝੇ ਦੇ ਹੋ ਗਏ ਮੇਲੇ, ਭੁੱਲੀ ਹੀਰ ਢੂੰਡੇਂਦੀ ਬੇਲੇ। ਰਾਂਝਾ ਯਾਰ

ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ–ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਨਵੀਉਂ ਨਵੀਂ ਬਹਾਰ Read More »

धनुर्वेद के भेद कौन कौन से हैं

महाभारत के प्रथम खण्ड अनुसार जब कुरु राजकुमार बड़े होने लगे तो उनकी आरम्भिक शिक्षा का भार राजगुरु कृप के पास गया। उन्हीं से कुरु राजकुमारों ने धनुर्वेद की शिक्षा ग्रहण की धनुर्वेद के भेद चार हैं मुक्त्त– जो बाण छोड़ दिया जाये उसे ‘मुक्त्त’ कहते हैं अमुक्त्त–जिस अस्त्र को हाथ में लेकर प्रहार किया

धनुर्वेद के भेद कौन कौन से हैं Read More »

रसोई में खाने-पीने के पदार्थों का भेद

इनके पाँच रूप हैं – भक्ष्य–जिनहें दाँतों से काट-काट कर खाया जाता है जैसे माल पूये भोज्य–दाँत का सहारा न लेकर जो केवल जिह्वा के व्यापार से भोजन किया जाता है, जैसे हलुआ और खीर आदि पेय–जो पीने योग्य हो जैसे दुग्ध आदि चोष्य–चूसने योग्य वस्तु जिसका केवल रस मात्र ही ग्रहण किया जाता हो

रसोई में खाने-पीने के पदार्थों का भेद Read More »